İnsanlık, kendi tarihsel süreci içinde, insan için ama insana karşı verdiği savaşımın ürünü olan, evrensel bir değerler sistemi oluşturmuştur. Bu değerler sisteminin özünde; özgürlük, eşitlik, kardeşlik, sevgi, saygı, dostluk, hoşgörü, dayanışma gibi değerler bulunmaktadır.
İnsan hakları, insanın salt insan olmasından kaynaklanan; insanın kişiliğini ve değerini korumayı ve geliştirmeyi amaçlayan, evrensel ilke ve kurallar bütünü olarak görülmektedir. İnsan hakları, hem evrensel hem de bireysel özellik taşır. İnsan hakları yazılı hukukla sınırlı olmayan, zaman ve yer bakımından değişmeyen, üstün haklar olduğu için evrenseldir.
İnsanın sosyal ve siyasal konumundan bağımsız olarak, devletten, toplumdan önce insan, salt insan olması nedeniyle hakların öznesi olduğu için de bireyseldir Gülmez, 2001).
Dünya genelinde yaygın kanı, insan haklarının “kişiyi devlete karşı korumayı” amaçladığıdır. Bu nedenle insan hakları eğitiminin amacı “kişilere haklarını öğretmek” şeklinde belirlenmekte; “Kişiler haklarını bilirlerse, onları takip ederler,” şeklinde düşünülmekte; insan hakları eğitimi de, genellikle uluslararası belgeler ve ulusal mevzuatın tanıtılması biçiminde yapılmaktadır.
Oysa son yıllarda, özellikle Batı Avrupa ülkelerine yoğun göç nedeniyle yaşanan bazı sorunlar yüzünden üniversite öncesi insan hakları eğitimi, farklı kültürlere sahip kişilerin birbirlerinin kültürlerini tanıyarak başkalarının kültürlerine saygı göstermeyi öğretmek amacıyla “kültürler arası eğitim” olarak yapılmaktadır (Kuçuradi, 2002).
Kaynak: Demokrasi ve İnsan Hakları Eğitimi – İdris Şahin
Bir yanıt bırakın